Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι μια σοβαρή πάθηση της καρδιάς κατά την οποία μειώνεται η λειτουργικότητά της με αποτέλεσμα να μην αντλεί με επαρκή τρόπο το αίμα της μικρής (πνευμονικής) ή και της μεγάλης (συστηματικής) κυκλοφορίας.
Υπάρχει η δεξιά καρδιακή ανεπάρκειαόπου το πρόβλημα εντοπίζεται στη δεξιά κοιλία της καρδιάς, η αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια που εμπλέκει την αριστερά κοιλία και χωρίζεται σε συστολική και διαστολική και η συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια που τόσο η δεξιά όσο και η αριστερή κοιλία δυσλειτουργούν.
Ποια είναι τα αίτια που προκαλούν την καρδιακή ανεπάρκεια;
Η καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί να οφείλεται σε διάφορους λόγους. Ένα από τα κύρια αίτια είναι η στεφανιαία νόσος. Άλλες αιτίες που προκαλούν καρδιακή ανεπάρκεια είναι διάφορες παθήσεις των βαλβίδων, των πνευμόνων, λοιμώξεις, όπως η μυοκαρδίτιδα, μυοκαρδιοπάθειες, συγγενείς καρδιοπάθειες, υπερτασική καρδιοπάθεια, κ.α. Η καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί να εμφανιστεί στον οποιοδήποτε και σε οποιαδήποτε ηλικία, με μεγαλύτερο ποσοστό τα άτομα με κληρονομικότητα στη νόσο.
Τι συμπτώματα έχει η καρδιακή ανεπάρκεια;
Το κυριότερο σύμπτωμα της καρδιακής ανεπάρκειας είναι η δύσπνοια στην προσπάθεια αρχικά και στη συνέχεια η δύσπνοια στην ηρεμία, ιδίως στην ύπτια θέση. Επίσης η εύκολη κόπωση μπορεί να αποτελεί πρόδρομο σύμπτωμα καρδιακής ανεπάρκειας.
Άλλα συμπτώματα είναι ο βήχας, το πρήξιμο στα πόδια ή τους αστραγάλους, και η αύξηση του σωματικού βάρους. Σε κάθε περίπτωση, επικοινωνούμε άμεσα με το γιατρό μας.
Πώς διαγιγνώσκεται η καρδιακή ανεπάρκεια;
Υπάρχουν πολλές εξετάσεις που μπορούν να διαγνώσουν την καρδιακή ανεπάρκεια. Αρχικά, οι βασικότερες είναι οι παρακάτω:
- Η ακτινογραφία θώρακος: Με την ακτινογραφία αποκαλύπτεται εάν υπάρχει διόγκωση της καρδιάς.
- Το ηλεκτροκαρδιογράφημα : διαπιστώνεται παλαιότερο έμφραγμα του μυοκαρδίου, ενεργή ισχαιμία καθώς και η ύπαρξη αρρυθμιών.
- Το υπερηχογράφημα καρδιάς (triplex): εκτιμάται η καρδιακή λειτουργία τόσο του καρδιακού μυ όσο και των βαλβίδων.
Ποιες θεραπείες υπάρχουν για την καρδιακή ανεπάρκεια;
Άτομα με καρδιακή ανεπάρκεια θα πρέπει να παρακολουθούνται τακτικά από τα γιατρό τους και να κάνουν τις απαραίτητες εξετάσεις τους. Ένας πολύ σημαντικός παράγοντας για να καλυτερεύσει η υγεία ενός ατόμου που πάσχει από καρδιακή ανεπάρκεια είναι η αλλαγή στον τρόπο ζωής του. Αυτές οι αλλαγές είναι:
- Η αποφυγή έντονης κόπωσης και συγκίνησης: Η έντονη σωματική άσκηση θα πρέπει να αποφεύγεται από άτομα με σοβαρή καρδιακή ανεπάρκεια και να προσπαθούν να παραμένουν ήρεμοι ψυχικά, καθώς οι έντονες συγκινήσεις μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την κατάστασή τους. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να διακοπεί εντελώς η σωματική άσκηση. Η ήπια άσκηση συνιστάται, όπως το περπάτημα κ.α.
- Η μείωση του βάρους του σώματος: Το επιπλέον βάρος επιβαρύνει την καρδιακή ανεπάρκεια, γι αυτό το λόγο θα πρέπει οι ασθενείς να διατηρούνται σε φυσιολογικά επίπεδα βάρους.
- Η υπολιπιδαιμική δίαιτα: Οι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, λόγω στεφανιαίας νόσου, θα πρέπει να ακολουθούν υπολιπιδαιμική δίαιτα ( τροφές που δεν περιέχουν χοληστερόλη).
- Ο έλεγχος και η σωστή ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης: Η αρτηριακή πίεση θα πρέπει να αντιμετωπίζεται, καθώς η αύξησή της μπορεί να είναι αιτία οξέος πνευμονικού οιδήματος.
Ακόμα, απαραίτητη κρίνεται η αποφυγή αλκοόλ, η διακοπή του καπνίσματος και ο περιορισμός του αλατιού στη διατροφή. Εκτός, όμως από την αλλαγή του τρόπου ζωής του ασθενούς, απαραίτητη είναι και η χορήγηση καταλλήλων φαρμάκων. Τα φάρμακα αυτά μπορεί να είναι:
- Οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης: Αυτά τα φάρμακα αυξάνουν τα προσδόκιμο ζωής των ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια και θα πρέπει να χορηγούνται σε όλους, αν δεν υπάρχει αντένδειξη (υπόταση).
- Οι β’ αναστολείς: μειώνουν την καρδιακή συχνότητα και τις ανάγκες του μυοκαρδίου σε οξυγόνο.
- Ανταγωνιστές της αλδοστερόνης : αυξάνουν το προσδόκιμο επιβίωσης των ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια και θεωρούνται φάρμακα πρώτης γραμμής. Έχουν αντένδειξη στη νεφρική ανεπάρκεια και στην υπερκαλιαιμία.
- Ιβαβραδίνη : για τη βελτίωση της συστολικής καρδιακής ανεπάρκειας με κλάσμα εξώθησης <35% και καρδιακή συχνότητα >70σφύξεις/λεπτό.
- Διουρητικά: για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της καρδιακής ανεπάρκειας (δύσπνοια).
- Η δακτυλίτιδα: χορηγείται επικουρικά σε ασθενείς με χρόνια κολπική μαρμαρυγή και καρδιακή ανεπάρκεια.
- Άλλα φάρμακα: Αναλόγως την αιτία που έχει δημιουργήσει την καρδιακή ανεπάρκεια μπορούν να χορηγηθούν, νιτρώδη, αντιπηκτικά κ.α. φάρμακα.
Σε κάποιους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί η αντικατάσταση βαλβίδων , η αγγειοπλαστική ή το by pass να βοηθήσουν. Ακόμα, οι ακόλουθες συσκευές μπορεί να λειτουργήσουν θετικά στην αντιμετώπιση της ασθένειας:, ο αμφικοιλιακός βηματοδότης που βοηθά στη συστολή της δεξιάς και της αριστερής πλευράς της καρδιάς ταυτόχρονα και ο εμφυτεύσιμος καρδιομετατροπέας/απινιδωτής, ο οποίος διορθώνει ή αποτρέπει τις οξείες ή επικίνδυνες για τη ζωή αρρυθμίες. Σε ορισμένες περίπτωσεις ίσως χρειαστούν άλλες θεραπείες, όπως:
- Η ενδοαορτική αντλία : Τοποθετείται προσωρινά σε οξείες καταστάσεις στην αορτή.
- Η συσκευή υποστήριξης αριστερής κοιλίας (LVAD): Η συσκευή αυτή αναλαμβάνει το ρόλο της καρδιάς με την άντληση του αίματος από την καρδιά στην αορτή. Συχνότερα εμφανίζεται σε ασθενείς που πρόκειται να κάνουν μεταμόσχευση καρδιάς.
- Μεταμόσχευση καρδιάς : αποτελεί την τελευταία λύση, σε επιλεγμένους ασθενείς.
Σε κάθε περίπτωση, οι θεραπείες για την καρδιακή ανεπάρκεια μειώνουν το αίσθημα αδυναμίας – κόπωσης, τη δύσπνοια και το περιφερικό οίδημα του ασθενούς και βελτιώνουν την ικανότητα προς άσκηση, επιβραδύνουν την εξέλιξη της πάθησης, καλυτερεύουν την καθημερινότητά τους και αυξάνουν το προσδόκιμο ζωής.